Pygmy Drosera
Deze pagina is bedoeld als samenvatting voor starters. Uiteraard kan je dit allemaal online terugvinden als je weet waar te zoeken. Sommige dingen komen je mogelijk al bekend voor, andere zijn persoonlijke ervaringen. Zie dit al een leidraad, maar zeker geen in steen gebeitelde handleiding!
Alle foto’s zijn van ondergetekende, mocht je ze ergens voor willen gebruiken, overleg dan alsjeblieft. Je kan me vinden op Facebook of Instagram. Hopelijk geeft dit een goeie start en veel plezier!
Remco Brand
Algemeen
Deze tak van Drosera (zonnedauw) omvat ruim 50 soorten + enkele hybriden en vindt haar oorsprong in Australië. Qua klimaat hebben we het over natte winters en droge zomers.
Ze groeien en bloeien in de winter/lente, maar als je ze in Nederland houdt willen ze ook wel eens een andere periode kiezen. ’s Zomers wanneer het heter (en dus droger) wordt, gaan ze in rust. Om deze drogere periodes te overleven hebben ze relatief lange wortels om toch voldoende water op te kunnen nemen. Hierom is het ook niet handig ze te verpotten, want deze kwetsbare wortels beschadigen snel met uitval als gevolg. In rust maken ze ook steunblaadjes aan die er uitzien als witte haartjes. Deze bladvorm beschermt het plantje tegen de ergste hitte. Onderstaand (fig.2) geeft een mooi voorbeeld van Drosera occidentalis in rust. Je ziet de vleesetende blaadjes die afgestorven zijn, gemmae in de kroon met witte haartjes die de plant beschermen. Diameter van dit plantje is 6-7mm!
Zoals de naam al aangeeft, ze zijn klein! Gemiddeld genomen moet je denken aan kleiner dan een 1 euromunt; uitzonderingen daargelaten. Hieronder (fig. 3) zie je een Drosera allantostigma; de doorsnede van dit volwassen plantje is 1,5cm.
Prachtig in detail, maar een loep of vergrootglas is geen overbodige luxe. Gezien de grootte komen het mooist tot hun recht wanneer je er meerdere in 1 potje kweekt. Hoe klein de plant rozetjes kunnen zijn, sommige hebben bloemetjes die groter zijn dan het plantje zelf. Ook zal je veel variatie en vorm en kleur vinden wat alleen maar bijdraagt aan de charme van deze groep plantjes.
Medium & Potjes
Ze worden niet groot en zijn niet kieskeurig qua grondmengsel. Meest gangbare is 1 deel turf, 2 delen grof zand. Uit nood heb ik ook wel eens pure turf gebruikt, dit ging ook goed. Wat betreft doorlaatbaarheid/dichtslaan is dit niet te adviseren op lange termijn. Onderste helft potje turf/perliet en bovenste een mix met meer zand (helpt ook tegen mos), werkt bij mij ook.
Qua maat zijn P7 of P9 (7x7 / 9x9cm) prima; als je wat hogere kunt krijgen is het ideaal. In deze maat kan je makkelijk meerdere plantjes kwijt. Zeker in een P9 kan je rustig 4x4 gemmae ‘zaaien’. Nogmaals, verpotten is niet aan te raden met deze soort in verband met mogelijke wortelbeschadiging. Opkweken in het potje waar je ze in groot wilt brengen dus!
Licht
Ze doen het prima binnen, maar hebben wel veel licht nodig. Hieronder zie je het aantal uren daglicht vergeleken tussen Nederland en Australië. In hartje winter Nederland, verwachten deze plantjes dus zo’n 14 uur een goeie bak licht. Je vensterbank op het zuiden voldoet daar niet aan, dus led-licht is een aanrader.
Ikzelf gebruik LED TL-balken en ze staan in een stellingkast. Gezien mijn hobbykamer op het noorden ligt zou de vensterbank hier zeker niet genoeg zijn que licht (en oppervlak!).
In de natuur volgt de plant een cyclus die grotendeels afhankelijk is van het licht. Wil je dus dat ze groeien, bloeien en gemmae produceren, dan moet je dit nabootsen met een timer. Grofweg kan je in de zomermaanden (bij ons winter) 14 uur aan houden met 10 uur als minimum in de winter (bij ons zomer).
Vermoedelijk kan je ook de cyclus omdraaien. Gezien ik op led verlichting zit, hou ik voor het gemak de tijden van Australië aan. Deel wat dit betreft vooral je eigen ervaringen!
Temperatuur
Zoals je in fig. 5 ziet is de temperatuur niet extreem hoog en ’s winters gebufferd door het zeeklimaat. Kamertemperatuur is genoeg en veel mensen houden ze dan ook zonder problemen binnen. Bij mij lijken ze het goed te doen tussen de 20°C ’s winters en 23°C ’s zomers.
Met ons Nederlandse klimaat zou je ze ook buiten kunnen houden, mits enigszins beschut voor storm, hagel, vogels, etc. Als je ze buiten houdt, moet je proberen ze niet te warm te laten worden om een rustperiode te voorkomen. ’s Winters niet te koud, richting 0 lijkt me niet verstandig. Je denkt dan snel aan een koude kas met iets van vorstbeveiliging. Ik heb zelf geen ruimte om dit te proberen, maar je moet iets te wensen overhouden.
Vermeerdering
Bloemen kunnen bestoven worden, maar de soorten zijn vaak niet zelf bestuivend. Als je wilt bestuiven, moet je aan de gang met 2 planten van verschillende locaties en dan nog kan het lastig zijn. Ik heb mij er niet aan gewaagd, want we hebben ook… gemmae!
Gemmae
Gemmae zijn een vorm van ongeslachtelijke voorplanting. Het is een speciaal type blad met een groeipuntje dat meestal lijkt op kleine knolletjes. Enkele soorten hebben ook een meer schubvormig uiterlijk. Naarmate ze groter groeien, komen ze onder spanning te staan omdat ze strak tegen elkaar aanduwen. Zodra er dan een regendruppel op valt, springen ze alle kanten op. Waar ze landen zal het proberen te wortelen en verder te groeien als de omstandigheden dit toelaten. Plantjes uit gemmae zijn dus altijd een identieke kloon van de ‘moederplant’.
In het natuurlijke ritme worden deze in de late herfst / vroege winter aangemaakt in de kroon van de plant. Om deze reden is een wisselend lichtritme door het jaar heen belangrijk. In onze hobby worden soorten veelal geruild / verhandeld aan de hand van deze gemmae. Makkelijk te verzenden en opkweken geeft snel resultaat.
Gemmae zaaien
Als je gemmae koopt of ruilt, ontvang je ze vaak per post. Pot ze na ontvangst zo snel mogelijk op, hoe verser hoe groter de kans dat alles ‘kiemt’.
Ik gebruik P7 of P9 potjes waarin ik onderin een vierkantje knip van worteldoek; dit voorkomt dat er grond/zand uitspoelt. Niet nodig, maar kan handig zijn.
P7 potjes (7x7cm)
Vierkantjes voor de bodem
.png)
Gangbaar is een mengsel van turf en grof zand; dit is acceptabel voor de meeste soorten. Naar verhouding meer zand aan het oppervlak kan helpen met bestrijding van mos. Zeker de kleinste soorten hebben daar baat bij.
Drosera occidentalis zal nauwelijks boven een grove soort mos uitkomen en bij Drosera scorpioides staat het juist leuk. Hangt er dus net van af.
Onderstaand de stappen van mijn laatste ‘zaai’ sessie. Heb geduld met turf. Je wil het goed verzadigd krijgen, maar als het compleet droog is kost dit wat moeite. De precieze verhouding wisselt bij mij, eerder meer dan de helft zand dan minder.
Blonde turf goed natmaken.
Kneden of stampen tot verzadigd.
50/50 grof zand en turf.
Geheel goed mengen.
Afvullen & voorkom grove stukken.
LABELS LABELS LABELS!!!
Verspreid de gemmae op het oppervlak met een 2-3cm ertussen. Benevel ze licht met een plantenspuit en klaar!
Belangrijk: tijdens de kiemperiode moeten ze absoluut niet uitdrogen. Een terrarium met hoge luchtvochtigheid, plastic zakje eromheen of regelmatig benevelen, kan allemaal, maar hou het goed in de gaten. En geloof me, label ze direct, herkennen is later vaak alleen mogelijk als ze bloeien!
Gemmae oogsten
Als alles goed gaat krijg je zelf ook uiteindelijk gemmae in je plantjes. Wat je ook doet, je moet ze oogsten. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan kiemen in de plant zelf en dat ziet er niet uit. Pot ze op, verkoop ze, ruil ze, hoe dan ook, ze moeten weg van de moederplant. In sommige gevallen sterft de moederplant na het maken van gemmae af. Een nieuw potje ‘opstarten’ is dan ook zeker aan te raden.
Hoe je ze oogst kan op meerdere manieren. Wat het makkelijkste is hangt ook af van de precieze en wat je in huis hebt natuurlijk. Wat bij mij werkt, is het volgende:
- Pak een bakje, makkelijkst is wit van de chinees of andere take-away.
- Leg je plant met gemmae voorzichtig op zijn kant.
- Met een tandenstoker voorzicht tegen de gemmae aantikken, als ze rijp zijn schieten ze zo los.
- Controleer wat er eventueel in de dauwdruppels is blijven hangen.
Voorzichtig losmaken.
Hopen dat alles in het bakje landt.
Er blijft altijd wel iets hangen…
Lege kruin na oogst!
Nu ik regelmatiger iets oogst om te ruilen/verkopen heb ik een stofzuigertje gemaakt, hetzelfde idee wat ook in de entomologie gebruikt wordt. Simpel potje met 2 slangen, een waar je aan zuigt (gaas over de inlaat) en een andere die je op het plantje zet. Gaat bij de meeste soorten best aardig.
Gemmae verzenden
Ze kunnen prima een poosje vers blijven in een vochtig keuken papiertje. Ik knip stukjes op maat, maak ze vochtig en vouw ze hier in. Stop dit in een plastic zakje en je kan ze makkelijk met de post te versturen. Ik gebruik een bubble-wrap envelop om te voorkomen dat het in de postsorteermachines geplet wordt. Alternatief is een kartonnetje eromheen maken. Wees creatief!
Bronnen
Wil je meer lezen in het Engels, dan is ICPS (International Carnivorous Plant Society) altijd een goed begin. Enkele directe links:
